Substancje włókniste w pożywieniu
Spis treści
1. Błonnik pokarmowy: typy i funkcje
Błonnik pokarmowy możemy podzielić na dwa podstawowe typy: rozpuszczalny i nierozpuszczalny. Rozpuszczalny powiększa swoją objętość pod wpływem wody i jest źródłem pożywienia dla bakterii jelitowych. W skład tego typu błonnika pokarmowego wchodzą gumy, śluzy, pektyny i niektóre hemicelulozy. Powoduje on rozluźnienie masy stolcowej, jest skuteczny w leczeniu biegunki, ponieważ tworzy żele o dużej lepkości, zwiększa gęstość treści pokarmowej i opóźnia przechodzenie pokarmu przez jelita. Istotna jest jego zdolność do wychwytywania jonów metali ciężkich oraz toksyn bakteryjnych. Odgrywa kluczową rolę w utrzymaniu prawidłowego poziomu cholesterolu we krwi.2. Źródła błonnika pokarmowego
Oprócz rozpuszczalnego błonnika, który obejmuje pektyny, gumy, śluz i inulin, istnieje również błonnik nierozpuszczalny, do którego zaliczane są celulozy, ligniny oraz niektóre hemicelulozy. Ten rodzaj błonnika zapewnia uczucie sytości, poprawia perystaltykę jelit, dzięki czemu zmniejsza ryzyko zaparć. Zwiększa również ukrwienie jelit i wydzielanie soków żołądkowych. Błonnikowi nierozpuszczalnemu przypisuje się działanie przeciwnowotworowe, które jest możliwe dzięki zwiększeniu objętości stolca i skróceniu czasu pasażu masy kałowej, co zmniejsza kontakt ewentualnych związków kancerogennych z błoną śluzową jelita grubego. Najlepszymi źródłami błonnika są produkty pełnoziarniste, jak płatki owsiane, kasze, chleb razowy i mąki razowe. Sporo włókien pokarmowych zawierają też warzywa. Najwięcej błonnika pokarmowego rozpuszczalnego w wodzie znajduje się w suchych nasionach roślin strączkowych i w owsiance. Natomiast najwięcej nierozpuszczalnego błonnika można znaleźć w otrębach z pszenicy, kukurydzy i jęczmienia, a także w orzechach i nasionach. Błonnik jest niezwykle ważny, szczególnie dla osób odchudzających się. Dzienne zapotrzebowanie na ten składnik wynosi 25–42 g. Błonnik wspomaga usuwanie nadmiaru tłuszczu z przewodu pokarmowego. Posiada również zdolność wiązania wody, dzięki czemu pęcznieje w żołądku, wypełnia go i zapewnia poczucie sytości na dłużej. Jeśli podaż wody będzie nieodpowiednia, błonnik nie będzie mógł pełnić swojej funkcji, przez co może dojść do wystąpienia zaparć. Dlatego należy mieć na uwadze, że w przypadku zwiększonej podaży tego składnika, należy również dostarczać większe ilości płynów.3. Uzupełnianie błonnika
Podczas uzupełniania błonnika nie należy zapominać, że nie powinno go stosować osób cierpiących na choroby zapalne i inne schorzenia przewodu pokarmowego. Błonnik doskonale współgra z ziołami, takimi jak pietruszka i ibisz, które wspomagają regenerację nabłonka jelitowego. Podczas uzupełniania błonnika warto pamiętać o odpowiednim spożyciu wody! Dawkę błonnika warto stopniowo zwiększać.