Jak zapobiec nadmiernemu marnotrawstwu jedzenia? Praktyczne wskazówki
Spis treści
1. Planowanie posiłków i wykorzystywanie listy zakupów
Planowanie jest dobrym nawykiem, szczególnie w kontekście zakupów. Dostępność szerokiej gamy produktów budzi wiele pokus. Jeśli nabywanie w chwilowym impulsem jest charakterystyczne dla naszych czasów, to warto mieć przygotowaną listę zakupów, zanim pójdziemy do sklepu. Zasada żelazna brzmi: nie idź do sklepu, gdy jesteś głodny. Łatwiej jest planować przyszłość niedaleką, więc częstsze zakupy małych ilości, np. 3 razy w tygodniu, są bardziej skuteczne niż jednorazowe zakupy na cały tydzień. Dzięki temu łatwiej jest oszacować ilość potrzebnych produktów do przygotowania posiłków. Na przestrzeni kilku dni możemy również uwzględniać stan naszych zapasów i wykorzystać je w następnych daniach. Nie zapominajmy również o kontrolowaniu zawartości zamrażarki, aby nie dublować produktów, które być może czekają tam od dawna. Jeśli planujemy posiłki, prawdopodobieństwo, że przygotujemy je w takiej ilości, aby wystarczyło dla wszystkich i nie zostało zbyt wiele resztek, jest duże. Niemniej jednak, resztki z obiadu często leżą dłużej w lodówce. Warte jest zwrócenie na nie większej uwagi, zapakowanie je w szklane opakowania do przechowywania żywności i umieszczenie tak, aby o nich nie zapomnieć. Jeśli będą wyglądały apetycznie, to na pewno zachęcą nas do spożycia. Takie potrawy możemy zjeść jeszcze tego samego dnia na kolację lub wykorzystać następnego dnia, np. jako posiłek do pracy.2. Wykorzystaj resztki jedzenia
Oto kilka sposobów na wykorzystanie najczęściej nieużywanych produktów.3. Ziemniaki zapiekane z pomidorami
Ziemniaki, które pozostały z poprzedniego posiłku, pokrój w cienkie warstwy. Ugotuj jajko na twardo, a następnie również pokrój w cienkie plasterki. Pomidor pokrój w plasterki, a cebulę w cienkie paski. Podsmaż cebulę, aż staje się zrumieniona. Naczynie żaroodporne posmaruj cieniutką warstwą masła. Układaj warstwy ziemniaków, jajka, pomidora i cebuli naprzemiennie. Całość możesz polewać lekko osolonym śmietankowym sosem o zawartości tłuszczu 18%. Piecz w piekarniku o temperaturze 180°C przez około 15 minut.4. Usmażona sałata
Jeśli liście twojej sałaty zaczynają więdnąć, możesz przygotować z tego niezwykłą przekąskę. Rozdziel liście na mniejsze kawałki. Na patelni podgrzej jedną łyżeczkę oleju roślinnego (np. rzepakowego lub oliwy), wyśledź posiekany ząbek czosnku. Podsmaż go przez krótki czas, po czym daj liście sałaty. Usmaż je aż będą miękkie, ale uważaj, aby nie straciły lekko kruchej konsystencji. W końcu dopraw odrobinę soli i pieprzu.5. Ziołowe kromki
Stare chleby można również wykorzystać na wiele sposobów, wystarczy trochę pomysłowości. Są świetnym wyborem do przygotowania kromek z ziołami. Przyrządzić je można poprzez pokrojenie chleba w kostkę, smażenie na patelni z niewielką ilością oleju, a następnie posypanie wybranymi ziołami. Przygotowane w ten sposób kromki można przechowywać w zamkniętym szklanym pojemniku nawet przez kilka tygodni. Kromki chleba, podobnie jak kaszę i ziemniaki, można również zapiec w piekarniku, np. Z serem i masłem czosnkowym.6. Należyty sposób przechowywania produktów
Aby zapobiec przedwczesnemu psuciu się żywności, kluczowe jest jej należyte przechowywanie. W lodówce można przechowywać niemalże wszystko – jajka, nawet ugotowane (do 2 dni), mięso, nabiał, niektóre warzywa i owoce, a także porcje gotowych posiłków, których nie zjedliśmy. Resztki obiadu czy kolacji należy spożyć najszybciej, jak to możliwe. Również istotny wpływ na trwałość produktów ma sposób ułożenia ich w lodówce. Mięso najlepiej przechowywać na najniższej półce. Surowe mięsa powinny być odseparowane od produktów gotowych do spożycia. Z kolei produkty nabiałowe najlepiej przechowywać w głębi lodówki, nie na jej drzwiach. Owoce i warzywa należy umieszczać w szufladzie. Nie wszystkie warzywa i owoce można przechowywać w niskich temperaturach. W lodówce należy przechowywać takie produkty jak jabłka, jagody, borówki, truskawki, wiśnie, winogrona, brokuły, marchewka, pietruszka, kalafior, sałata. Do lodówki warto przełożyć także niektóre owoce i warzywa w momencie, kiedy zaczynają przejrzewać. Są to: brzoskwinia, nektaryna, gruszka, śliwka, kiwi, mango, melon, awokado. W temperaturze pokojowej przechowuje się pomidory, ogórki, czosnek, cebulę, ziemniaki, grejpfruty, pomarańcze, mandarynki, cytryny, banany, arbuzy. Aby zapobiec szybszemu psuciu się produktów, przechowuj oddzielnie owoce wydzielające etylen. Etylen to gaz naturalnie wytwarzany przez niektóre produkty roślinne, który przyspiesza dojrzewanie/przejrzewanie. Do takich, które emitują go w dużych ilościach, zaliczamy banany, jabłka, gruszki, pomidory, awokado. Niektóre nowoczesne lodówki wyposażone są w filtr pochłaniający etylen, dzięki czemu możliwe jest dłuższe zachowanie świeżości warzyw i owoców. Mrożenie to także świetny sposób na przedłużenie trwałości produktów. Mrozić można owoce, warzywa, sosy, mięso, nawet jajka (także ugotowane), pod warunkiem że zostaną włożone do zamrażarki przed upływem daty przydatności do spożycia. Produkty przed włożeniem do zamrażarki należy oznaczyć datą zamrożenia. Produktów raz zamrożonych nie można zamrażać ponownie, chyba że zostaną poddane obróbce cieplnej, np. gotowaniu czy pieczeniu. Wtedy po przyrządzeniu dania można je zamrozić.7. Zastosuj zasadę pierwszeństwa najwcześniej nabytych produktów
Zasada FIFO, znana wszystkim pracownikom branży gastronomicznej, sprawdza się także w przypadku zarządzania produktami spożywczymi w domu. FIFO jest skrótem od słów „first in, first off”. Oznacza to, że produkty nabyte jako pierwsze powinny zostać zużyte wcześniej niż później nabyte. Mimo że może to wydawać się banalne, jest to niezwykle istotne. Produkty, które powinny zostać zużyte wcześniej, umieszczaj w miejscach, które automatycznie skłaniają do ich wykorzystania jako pierwsze, np. w pierwszym rzędzie w lodówce lub najbardziej z wierzchu w półmisku. Jeżeli to możliwe, unikaj tworzenia dużych zapasów i kupuj produkty na bieżąco.8. Przeczytaj etykiety
Część żywności jest marnotrawiona z powodu niewłaściwego rozumienia informacji umieszczonych na etykiecie produktów. Termin "data przydatności do spożycia", choć podobny, ma inne znaczenie niż "data minimalnej trwałości". Pierwsze wskazuje na datę, po której spożywanie danych produktów może stanowić zagrożenie dla zdrowia ze względu na procesy gnicia produktów. Data minimalnej trwałości („najlepiej spożyć do”) nie oznacza, że po tym terminie produkt staje się szkodliwy, lecz ostrzega o potencjalnym pogorszeniu smaku lub jakości. W większości przypadków można bezpiecznie spożywać takie produkty. Dlatego nie należy wyrzucać produktów po upływie daty minimalnej trwałości – lepiej sprawdzić, czy są jeszcze przydatne do spożycia. Jeśli tak, nie ma powodu, aby ich nie wykorzystywać. Niestety, zgodnie z Ustawą z dnia 25 sierpnia 2006 r. o bezpieczeństwie żywności i żywienia, oba terminy są traktowane równorzędnie i produkty zarówno z jednym, jak i drugim oznaczeniem nie mogą znajdować się w obrocie po upływie określonej daty. Jednak jako świadomi konsumenci możemy ograniczyć ilość odpadów dzięki wykorzystywaniu produktów po upływie daty ich minimalnej trwałości.