Szukaj
Język
Czy spożywanie produktów mlecznych jest szkodliwe dla zdrowia?
Spis treści
1. Mleko i trądzik
Należy podkreślić, że w przypadku niektórych osób konieczna jest eliminacja mleka z diety. Chodzi tu przede wszystkim o osoby z trądzikiem, czyli przewlekłą chorobą zapalną skóry o złożonej etiologii. Zwiększony poziom IGF-1, czyli insulinopodobnego czynnika wzrostu typu 1, uważany jest za przyczynę pogorszenia stanu skóry po spożyciu produktów mlecznych. Skutkiem jest nasilenie produkcji sebum i wywołanie objawów skórnych. Inne czynniki żywieniowe wpływające na te objawy to wysoko przetworzone produkty spożywcze, wysoki ładunek glikemiczny posiłków oraz przyjmowanie suplementów z witaminą B12. Warto mieć na uwadze, że pojawienie się trądziku może być spowodowane wieloma innymi czynnikami, takimi jak zmiany hormonalne, stres, typ skóry, zakażenia skóry o podłożu bakteryjnym lub pasożytniczym. Badanie metaanalizujące wpływ spożycia produktów mlecznych na ryzyko rozwoju trądziku sugeruje, że taka zależność może wystąpić, jednak autorzy zalecają interpretację tych wyników z ostrożnością ze względu na duże zróżnicowanie grupy badanej. Należy mieć na uwadze, że taka zależność może wystąpić, ale nie musi, i nie można stwierdzić, że jedynie produkty mleczne są odpowiedzialne za pogorszenie stanu skóry.2. Mleko i osteoporosis
Osteoporoza cechuje się postępującą utratą masy kości, prowadzącą m.in. do przewlekłej niedobór wapnia w diecie. W badaniu, które oceniało różne metody profilaktyki osteoporozy pod kątem odżywiania, autorzy potwierdzili, że częsty spożywanie produktów mlecznych może zapobiegać utracie masy kości (L. Wadolowska i wsp. 2013). Jak wiadomo, produkty mleczne są uważane za doskonałe źródło wapnia w diecie (pokrywają 45–70% zapotrzebowania na ten składnik). Dlatego, aby utrzymać odpowiednią mineralną gęstość kości i przeciwdziałać zaburzeniom zwyrodnieniowym szkieletu kostnego, osoby eliminujące produkty mleczne powinny dostarczać wapń z innych źródeł żywnościowych, aby uniknąć niebezpiecznych niedoborów. Inne źródła tego biopierwiastka to m.in. fasola, suszone morele i daktyle, kasza gryczana, sezam, sardynki, brokuły, jarmuż, migdały. Można go również dostarczać z produktów wzbogaconych oraz wody wysokozmineralizowanej. Aby uniknąć niedoborów wapnia i w konsekwencji rozwoju osteoporozy, warto uwzględniać produkty mleczne w codziennym menu.3. Produkty mleczne a choroby układu sercowo-naczyniowego
Obecnie, jednym z głównych przyczyn umieralności na całym świecie są choroby układu krążenia. Dieta odgrywa znaczącą rolę w ich rozwoju. Wyniki badań sugerują, że spożywanie produktów mlecznych nie zwiększa ryzyka wystąpienia takich schorzeń, zwłaszcza jeśli chodzi o produkty mleczne o niskiej zawartości tłuszczu (S. Rozenberg i wsp. 2016). Jedna z metaanaliz wskazuje na zmniejszenie ryzyka wystąpienia chorób układu krążenia, w tym udarów mózgu i chorób wieńcowych, w wyniku spożywania produktów mlecznych o niskiej zawartości tłuszczu (L. Q. Qin i wsp. 2015). Jednak, konieczne jest kontynuowanie badań w kontekście wpływu pełnotłustych produktów mlecznych na zdrowie.4. Związek między spożywaniem nabiału a otyłością i cukrzycą typu 2
Istnieje związek między spożyciem nabiału a masą ciała, który wynika z mechanizmów takich jak lipoliza, lipogeneza oraz proces wchłaniania kwasów tłuszczowych. W praktyce oznacza to, że spożywanie nabiału ułatwia rozkład tłuszczów, zmniejsza ich syntezę i wchłanianie z przewodu pokarmowego. Badania wskazują także na wpływ białek mlekowych na kontrolę apetytu i regulację spożycia pokarmu. Dla dzieci, spożywanie produktów mlecznych w diecie może zmniejszyć ryzyko otyłości, a u dorosłych może polepszyć ogólny skład ciała. W przypadku osób chcących schudnąć, spożywanie nabiału podczas redukcji może ułatwiać utratę masy ciała poprzez wspomaganie spalania tłuszczu zapasowego. Dalsze badania pokazują, że spożywanie fermentowanych napojów mlecznych, jogurtów i serów może zmniejszyć ryzyko wystąpienia cukrzycy typu 2.5. Produkty mleczne i nowotwory
The impact of dairy products on carcinogenesis is not unequivocal, it may be both positive and negative. This is due to the high concentration of IGF-1. On one hand, calcium, lactoferrin, and fermentation products have a positive effect in preventing the development of cancers. On the other hand, the action of the amino acids in milk can be both positive and negative.6. Nietolerancja i alergia na produkty mleczne
Diety bez laktozy zachowują swoją popularność, mimo że ich zastosowanie jest właściwe głównie w przypadku nietolerancji laktozy (hipolaktazji), która często mylnie kojarzona jest z alergią. Laktoza jest dwucukrem występującym w produktach mlecznych, a odpowiedzialny za jego rozkład jest enzym laktaza. W okresie dzieciństwa produkcja laktazy jest najwyższa, a wraz z wiekiem zmniejsza się, co często prowadzi do wystąpienia przykrych objawów przewodu pokarmowego o różnym stopniu nasilenia, np. bólów brzucha, nudności, wymiotów, wzdęć. Często całkowite wyeliminowanie produktów mlecznych z diety osoby z nietolerancją nie jest konieczne, ponieważ niektóre produkty mogą być dobrze tolerowane. Można znaleźć również wiele produktów mlecznych, które praktycznie nie zawierają laktozy, jak np. sery dojrzewające przez długi czas. Jeśli chodzi o alergię na białka mleka krowiego, dotyczy ona przede wszystkim niemowląt i małych dzieci, które zwykle z niej wyrastają. Wiąże się to z osiągnięciem dojrzałości immunologicznej organizmu. W rozwoju alergii bierze udział układ odpornościowy, a w wystąpienie nietolerancji nie są angażowane systemy immunologiczne organizmu. Zasadnicze jest to, że pojawienie się alergii wymusza całkowitą rezygnację ze spożywania produktów mlecznych. W tym przypadku zawartość laktozy nie odgrywa roli. W przypadku nietolerancji całkowite wyeliminowanie produktów mlecznych może nie być konieczne.7. Czy produkty mleczne mogą być cennym składnikiem diety? Podsumowanie
Produkty mleczne zajmują kluczowe miejsce w zaleceniach żywieniowych dla naszej populacji. Są one przede wszystkim źródłem dobrze przyswajalnego białka oraz wapnia, a także dostarczają organizmowi witamin (A, D, E, K) i składników mineralnych (magnez, cynk, fosfor, potas). Fermentowane produkty mleczne, jak kefir czy maślanka, są cennym źródłem probiotyków, które wspomagają pracę przewodu pokarmowego i układu odpornościowego. Jednakże istnieją różnorodne produkty dostępne w sklepach, w tym produkty mniej wartościowe pod względem żywieniowym, jak słodzone serki, sery topione, jogurty smakowe, ale także bogate w ważne składniki odżywcze naturalne sery, jogurty, mleko. Ilość dodatków i stopień przetworzenia mają w tym przypadku kluczowe znaczenie. Warto ocenić znaczenie produktów mlecznych w kontekście zachowania dobrego stanu zdrowia, a także zwrócić uwagę na fakt, że powszechne opinie na temat produktów mlecznych często nie mają nic wspólnego z faktami potwierdzonymi w badaniach naukowych. U większości osób nie ma uzasadnionych wskazań do wyeliminowania produktów mlecznych z codziennego jadłospisu.
