Szukaj
Język
Czy mrożonki są dobrym wyborem? Analiza odżywczych właściwości produktów zamrożonych
Spis treści
1. Jakie są rodzaje i dostępność zamrażarek?
Zamrażarki są jednymi z najpopularniejszych urządzeń do utrwalania żywności. Korzystają one z niskiej temperatury (od −20°C do −40°C), która powoduje zmianę wody w zamrożony lód, co spowalnia proces gnicia żywności. Większość produktów spożywczych i gotowych potraw można poddać zamrażaniu. Wyjątek stanowią produkty o dużej zawartości wody, takie jak ogórki, cytryny, sałaty, arbuzy i melony, ponieważ zamrażanie zmienia ich strukturę, co czyni je nieatrakcyjnymi po rozmrożeniu. Nie zaleca się również zamrażania produktów mlecznych, takich jak twaróg, ser, jogurt i śmietana. Zamrażarki można znaleźć w warunkach domowych lub kupić w sklepach. Najpopularniejsze są zamrażarki do owoców i warzyw, mieszanek owocowo-warzywnych, ryb, owoców morza i gotowych dań, takich jak zupy, pierogi, kluski i dania typu fast food, takie jak pizza i zapiekanki.2. Wartość odżywcza produktów mrożonych – ubytki i zmiany
Konsumenci często mają wątpliwości, czy mrożenie produktów ma wpływ na ich wartość odżywczą. Badania naukowe wskazują jednak, że przechowywanie produktów w niskich temperaturach może prowadzić do pewnych zmian w zawartości witamin i składników mineralnych. Dane dotyczące mięsa i ryb wskazują, że mrożenie nie wpływa na zawartość białka i tłuszczu. Jednak obserwuje się ubytek (na poziomie ok. 10-30%) witamin z grupy B. W przypadku ryb, zwłaszcza tłustych ryb morskich, największym zagrożeniem jest utrata wielonienasyconych kwasów tłuszczowych z grupy omega-3. Ubytki te występują w przypadku dłuższego przechowywania produktów (6-24 miesiące). Z drugiej strony, przy krótszym przechowywaniu (3 miesiące) zawartość kwasów nie ulega zmianie. Wiele badań, które dotyczą wpływu mrożenia na wartość odżywczą produktów, pochodzi sprzed wielu lat i nie uwzględnia ewentualnych zmian w sposobie produkcji i rozwoju technologicznym. Jednak istnieją również nowsze dane, które wskazują na to, że mrożenie i przechowywanie produktów może prowadzić do zmian w zawartości witamin i składników mineralnych.3. Wartość odżywcza świeżych oraz zamrożonych owoców i warzyw
Z powodu potencjalnych strat w wartości odżywczej spowodowanych zamrażaniem wiele osób decyduje się na świeże owoce i warzywa. Często jednak kupowane są one w dużych ilościach na zapas, a następnie przechowywane w chłodziarce. Taka praktyka może przynosić odwrotny skutek – badacze przebadali zmiany w zawartości trzech witamin (kwasu foliowego, witaminy C oraz prowitaminy A) w warzywach i owocach świeżych, zamrożonych oraz świeżych, które były przechowywane w chłodziarce przez 5 dni. Wyniki sugerują, że w większości przypadków nie stwierdzono znaczących różnic, jednak gdy już się one pojawiały, to przechowywanie w chłodziarce częściej miało negatywny wpływ na zawartość witamin niż zamrażanie (L. Li i wsp. 2017). Rozważne wydaje się zatem kupowanie świeżych, sezonowych warzyw i owoców regularnie (co 2–3 dni), a większych ilości w formie zamrożonej lub zamrażanie nadmiaru bezpośrednio po zakupie.4. Korzyści z jedzenia zamrożonego
Na podstawie przedstawionych danych można zauważyć, że produkty zamrożone w porównaniu ze świeżymi mają bardzo podobną wartość odżywczą, a ponadto dzięki zamrażaniu można zachować ich intensywny smak oraz kolor oraz wartości odżywcze. Nie ma więc powodu do obaw o braki w diecie, do której włączymy produkty zamrożone. Wśród ich innych zalet należy wymienić: – dostępność poza sezonem: pamiętajmy, że zamrażanie owoców i warzyw ma miejsce w szczycie sezonu, kiedy są one najbardziej dojrzałe; dzięki temu w miesiącach zimowych, gdy w sezonie jest mniej owoców i warzyw, produkty zamrożone takie jak truskawki, borówki, bób i fasolka szparagowa stanowią atrakcyjny dodatek do diety; – cena: produkty zamrożone są zwykle tańsze niż świeże (zwłaszcza poza sezonem), dlatego mogą być dobrym wyborem dla osób z ograniczonym budżetem; – wygoda: produkty zamrożone są dostępne w większości sklepów, a ich asortyment jest dość szeroki, ponadto szybkie w przygotowaniu gotowe mieszanki bądź dania (zupy, warzywa na patelnię czy potrawy z ryżem/makaronem) stanowią dobrą alternatywę dla przekąsek bądź fast foodów, w chwilach gdy czas na przygotowanie posiłku jest ograniczony; – dłuższy termin przydatności: produkty zamrożone można przechowywać przez wiele miesięcy (przy zapewnieniu odpowiednich warunków), dzięki czemu można zadbać o ich zapas na wypadek sytuacji, w których zaistnieje potrzeba szybkiego przygotowania posiłku bądź zabraknie czasu, by udać się do sklepu.5. Wady mrożonek
Podczas rozpatrywania zagadnień związanych z mrożonymi produktami należy także wziąć pod uwagę pewne zagrożenia związane z ich spożywaniem. – Zmiana w wyglądzie czy strukturze produktu – część owoców oraz warzyw (np. Truskawki, maliny) po rozmrożeniu traci swoje pierwotne właściwości oraz konsystencję ze względu na utratę wody; – nieprawidłowe przechowywanie – podczas korzystania z produktów mrożonych należy zadbać o odpowiednie warunki transportu oraz późniejszego składowania, m. in. O jak najszybsze włożenie ich do zamrażarki po zakupie (najlepiej przenosić je w torbie termicznej), dopilnowanie odpowiedniej temperatury w zamrażarce (zwykle jest to ok. -18°C), przechowywanie produktów w szczelnie zamkniętych opakowaniach (również po otwarciu) oraz unikanie przeładowywania zamrażarki – dzięki temu nie rozpocznie się proces rozmrażania oraz psucia żywności; należy także pamiętać, aby nie zamrażać ponownie produktów wcześniej rozmrożonych.6. Streszczenie
Zgodnie z wytycznymi Narodowego Instytutu Zdrowia Publicznego, minimalna konsumpcja owoców i warzyw powinna wynosić przynajmniej 400 gramów na dobę. Jednak dane Głównego Urzędu Statystycznego wskazują, że mieszkańcy Polski średnio spożywają jedynie około 380 gramów owoców i warzyw dziennie, z czego na warzywa przypada niecałe 250 gramów. Jednym ze sposobów na zwiększenie tej ilości jest wykorzystanie produktów mrożonych, które charakteryzują się dobrą dostępnością i stosunkowo przystępną ceną. Przy odpowiednich warunkach mrożenie stanowi bezpieczną metodę przechowywania żywności, a choć może powodować straty niektórych składników odżywczych i witamin, to są one minimalne i często zbliżone do strat, które obserwuje się podczas przechowywania w chłodni. Dlatego też mrożone owoce i warzywa stanowią wartościowe źródło składników odżywczych, które można dobrze włączyć do codziennej diety.
