Szukaj
Język
Cynamon - pochodzenie, odmiany, wartości odżywcze i zdrowotne, redukcja wagi, przeciwwskazania
Spis treści
1. Co to jest cynamon?
In reality, cinnamon was not solely employed as a culinary spice, but also as a medicinal agent. From the outset, it was utilized in Ayurvedic and Chinese medicine. It was used to treat urinary tract infections, rheumatism, dizziness, toothaches, and even acne or impotence [3]. Our grandmothers also used it as an antidote for various ailments such as stomach aches, nausea, and vomiting. It appears that they did not do so entirely by chance. With the advancement of science and medicine, more researchers have become interested in this widely used and intriguing spice. Over time, it has been proven to possess numerous antibacterial, antifungal, therapeutic, metabolism-supporting, and weight loss-promoting properties. The popularity of cinnamon has also led to its increased incorporation into various food products such as chocolates, beverages, desserts, alcohol, and many others. The FDA (Food and Drug Administration) has recognized cinnamon as generally safe and granted it GRAS status [3]. Unfortunately, it has been discovered that this product also has its drawbacks and is not recommended for everyone [2].2. Pochodzenie i rodzaje cynamonu
Nie ma informacji, które dokładnie datowałyby odkrycie cynamonu. Tak naprawdę jest on znany już od czasów starożytnych. Istnieją dane potwierdzające używanie tego produktu do celów mumifikacji zwłok na terenie Egiptu. Dodatkowo można o nim przeczytać chociażby w Piśmie Świętym, w historiach spisanych przez Herodota i licznych zapiskach lekarzy arabskich i muzułmańskich [2]. Pierwsze polskie odnalezione informacje na temat tego surowca pochodzą z 1750 r. W 1817 r. Stał się produktem traktowanym jako lek [7]. Cynamonowce to drzewa sięgające różnych wysokości. Mają skórzaste i jajowate liście. Kwiaty, rosnące w postaci wiech lub baldachogron, mają żółtawozielony kolor. Owoce tych roślin to pestkowce, czasem jagody, charakteryzujące się szeroką gamą barw, bo od sinych aż do pełnej czerni. Klasyfikuje się je do rodziny wawrzynowatych (łac. Lauraceae). Znanych jest ponad 250 gatunków tych roślin [3]. Na rynku można spotkać jedynie dwa rodzaje cynamonu: cejloński (łac. Cinnamomum zeylanicum) oraz chiński (łac. Cinnamomum cassia) popularnie zwany cassią [7]. Produkt cejloński, jak sama nazwa wskazuje, można spotkać na wyspie Cejlon. Oprócz tego jego drzewa rosną również w Ameryce Południowej, południowo-wschodniej Azji oraz na Antylach. Z kolei cassia występuje na obszarach Wietnamu, Birmy i Chin. Istnieje również trzecia, rzadziej spotykana odmiana tej rośliny, czyli cynamonowiec kamforowy (łac. Cinnamomum camphora). Wyróżnia się spośród reszty rodzajów najwyższym i najpotężniejszym drzewem, które może osiągać nawet 50 metrów wysokości i 5 metrów grubości pnia. Jego uprawy znajdują się na terenach Japonii, Chin, Wietnamu, Ameryki Południowej, Afryce, Australii, Cejlonie, na Tajwanie, Antylach oraz bliżej Europy – na Kaukazie [7]. Z danych z 2003 roku wynika, że największym producentem cynamonu cejlońskiego, zwanego również właściwym, jest Sri-Lanka. Z kolei cassia dostarczana jest przede wszystkim z Chin i Indonezji [2]. Dwa najpopularniejsze rodzaje tego produktu, czyli tzw. Właściwy i chiński nie wyglądają tak samo, choć zwykły konsument na te subtelne różnice nie zwróci uwagi. Warto jednak je znać, ponieważ oprócz aspektów wzrokowych dzieli je również odmienny wpływ na organizm człowieka [2]. Cynamon cejloński w postaci lasek zwija się po obu stronach i przybiera kształt dwururki. W przekroju wygląda jak cygaro składające się z cienkich listków. Z kolei cassia, nazywana też odmianą wonną, ma zupełnie gładkie, pojedyncze i delikatnie zawijające się laski. Postać zmielona obu rodzajów różni się kolorem. Produkt zwany właściwym ma jasną, żółtobrązową barwę, natomiast chiński jest ciemnoczerwony lub rdzawy. Smak obu odmian również jest diametralnie różny. Cynamon cejloński jest delikatny, korzenny i słodkawy. Cassia cechuje się piekącym i cierpkim posmakiem. Ich laski są także różnej twardości. Rodzaj właściwy surowca jest miękki i kruchy, za to postać wonna jest niezwykle twarda i trudna do zmielenia. Czasami dla odróżnienia odmian cynamonu stosuje się tzw. Test jodyny, podczas którego sproszkowana postać rodzaju chińskiego uzyskuje kolor ciemnoniebieski i wyraźny, natomiast barwa cejlońskiego zostaje bez zmian [2]. To, co najważniejsze, jeśli chodzi o różnice pomiędzy tymi dwoma produktami, to zawartość kumaryny, czyli substancji zapachowej, z którą ma się do czynienia, gdy czujemy woń przypominającą jednocześnie skoszone siano i wanilię. Według powszechnej wiedzy ma ona działanie uspokajające i przeciwbólowe. Łagodzi też obrzęki i powoduje rozluźnienie zarówno mięśni gładkich, jak i prążkowanych. Polecana jest również w przypadkach bolesnych kolek, zaparć, bolesnego wypróżniania się i problemów z zaśnięciem. Według niektórych doniesień ma również chronić przed zachorowaniami na nowotwory. Niestety wiele danych podkreśla jej jednoczesne wysoko niekorzystne działanie na organizm. Mimo braku stuprocentowego potwierdzenia doniesień z powodu nieprzeprowadzania badań z jej użyciem na ludziach, twierdzi się, że duża jej zawartość w pożywieniu może toksycznie oddziaływać na pracę wątroby. Prowadzone doświadczenia na szczurach oraz psach u gryzoni skutkowały krwotokami wewnętrznymi, natomiast ssaki zapadały na żółtaczkę. Niestety w obu przypadkach zwierzęta ostatecznie umierały z powodu całkowitego zniszczenia tego ważnego narządu [10]. Oba rodzaje cynamonów zawierają kumarynę, jednak jej ilości w zależności od odmiany są diametralnie różne. Wysokie wskaźniki tej substancji odnotowano w cynamonie cassia, natomiast znikome ilości w produkcie cejlońskim. Mimo braku wiarygodnych badań na temat hepatotoksyczności któregokolwiek z opisywanych surowców i tak przyjęto maksymalne możliwe spożycie tej przyprawy do 0, 1 mg na kilogram masy ciała na dobę [8]. Różnice pomiędzy rodzajami cynamonu można rozpoznać również przy półkach sklepowych z przyprawami. Surowiec chiński jest tani, za to ten właściwy często nawet 2 razy droższy [10].3. Jakie właściwości odżywcze możemy zauważyć w cynamonie?
Cynamon to przyprawa, która w 100 g dostarcza do organizmu nawet 247 kcal. Jej głównymi składnikami są węglowodany i błonnik, odpowiednio 81 g i 53 g. Tłuszczu praktycznie nie posiada, w podanych 100 g produktu jest to zaledwie 1,2 g, z czego kwasów trans nie ma w ogóle, podobnie jak cholesterolu. Białko również występuje w niewielkiej ilości – tylko 4 g. Natomiast znajdziemy tam sporo witamin i mikroelementów. Cynamon jest dobrym źródłem potasu – 431 mg, wapnia – 1002 IU i 295 IU karotenoidów. Najważniejsze składniki, które możemy odnaleźć w kory tej rośliny, to aldehyd cynamonowy, alkohol, kwasy fenolowe, terpeny, węglowodany, garbniki i kumaryny.4. Wpływ cynamonu na nasze zdrowie
W ciągu ostatnich lat przeprowadzono wiele badań, które miały na celu zbadanie wpływu spożywania cynamonu na nasze zdrowie. Większość danych naukowych dotyczy pozytywnego oddziaływania tej przyprawy na choroby układu krążenia i cukrzycę typu 2. Obecnie choroby serca są poważnym problemem zdrowotnym na całym świecie. W 2012 roku śmierć z powodu chorób sercowo-naczyniowych spowodowała łącznie 17,5 miliona zgonów, a najczęstszą przyczyną były udary lub choroby niedokrwienne serca. Naukowcy zaczęli zwracać uwagę na korzyści zdrowotne wynikające z diety i zmniejszenia ryzyka zgonu z powodu chorób serca. W tym kontekście coraz częściej zauważa się pozytywny wpływ kory cynamonowca na problemy zdrowotne związane z układem krążenia. Obecnie istnieje wiele dowodów naukowych, które potwierdzają pozytywne oddziaływanie cynamonu na zdrowie [4]. Jedno z badań przeprowadzono na szczurach, którym wywołano nadciśnienie tętnicze poprzez podawanie metyloesteru L-nitro argininy, czyli L-NAME (z ang. N (G)-Nitro-L-arginine methyl ester). Następnie zaczęto im podawać ekstrakt z kory cynamonowca cejlońskiego w ilości 5, 10 lub 20 mg na kilogram masy ciała. Po pewnym czasie zaobserwowano obniżenie ciśnienia u szczurów o odpowiednio 12, 5; 26, 6 oraz 30,6%. Co ciekawe, w tym samym badaniu naukowcy podali zwierzętom ten sam ekstrakt, ale w ilości aż 300 mg na kilogram masy ciała na dobę. Wówczas zaobserwowano poprawę w profilu lipidowym szczurów. Stężenie trójglicerydów w osoczu krwi spadło o około 38,1%, cholesterolu całkowitego o 32,1%, a frakcji LDL aż o 75,3%. Jednocześnie poziom HDL wzrósł o 58,4%. Zauważono również, że u szczurów, które dostawały ekstrakt cynamonu, spadł wskaźnik aterogenności [4]. W innym badaniu na szczurach z nadciśnieniem prowadzonym przez inny zespół zaobserwowano, że u przedstawicieli tego gatunku przebywających na diecie bogatej w cukier odnotowuje się znacznie wyższe poziomy ciśnienia skurczowego krwi niż u tych osobników, które dodatkowo spożywały cynamon w ilości 2 lub 6% [4].5. Czy faktycznie cynamon pomaga w redukcji nadmiaru wagi?
W Internecie i telewizji stale powtarzana jest informacja, że cynamon jest jedną z wielu cudownych przypraw, która pozwala bez trudu pozbyć się nadmiaru kilogramów. Niestety, nie ma żadnych badań, które potwierdzałyby te doniesienia. Być może osoby promujące ten mit żywieniowy bazowały na badaniach wskazujących na wrażliwość tkanek na insulinę poprzez stosowanie opisywanej przyprawy. Zmniejszanie poziomu cukru we krwi faktycznie pomaga w redukcji wagi, ale nie przynosi spektakularnych efektów. Inni podkreślają, że cynamon zawiera błonnik, który również pozytywnie wpływa na pracę układu pokarmowego i wspiera walkę z nadwagą. Niestety, w łyżeczce zmielonej przyprawy znajdziemy nieco ponad gram włókna pokarmowego na 2 gramy cukrów [11]. Nie ma więc powodu, aby myśleć o tym jako o szybkim rozwiązaniu. Do tej pory nie znaleziono cudownej substancji, która pomagałaby zachować szczupłą sylwetkę bez żadnych wyrzeczeń. Jedynym, czym można być pewnym, jest to, że zdrowe nawyki żywieniowe i regularna aktywność fizyczna są kluczowe.6. Kontraindikacje dla stosowania cynamonu
Regrettably, cinnamon, due to its potent allergenic properties, is not a recommended spice for everyone. Its consumption by an individual with an allergy or hypersensitivity may result in mild skin or abdominal pain symptoms and can even lead to a life-threatening anaphylactic reaction. Additionally, cinnamon is a cross-reactive allergen [6]. Indeed, the primary cause of allergies to all spices, including the one discussed, is the presence of cross-allergy, which is akin to allergens of various origins. A cinnamon allergy or hypersensitivity most frequently affects individuals who also have allergies to grass pollen or other dietary components, such as nutmeg, pepper, paprika, and ginger [6]. Other contraindications for cinnamon use stem from varying opinions regarding coumarin. Despite a lack of precise studies confirming its detrimental effects on humans, the European Union has imposed a limit on all food products that include the aforementioned spice – coumarin must not exceed 50 mg per kilogram of manufactured food [1].7. Czy w ogóle warto wprowadzić cynamon do swojej oferty kulinarnej?
Jeśli nie wykazujemy żadnych objawów nadwrażliwości lub alergii na cynamon, możemy pełnić korzyści z jego wielu zalet. Nie tylko podniesie on smak naszych posiłków, ale również dzięki swoim antybakteryjnym właściwościom, szczególnie w okresie zimowym, pomoże w wzmocnieniu systemu odpornościowego organizmu, a w przypadku choroby przyspieszy nasze wyzdrowienie. Dodatkowo, kwas fenolowy zawarty w cynamonie wzmocni nasz cały układ immunologiczny, zapewniając ochronę przed rozwojem zmian nowotworowych, a ekstrakty tej wyjątkowej przyprawy wzmocnią nasz system krwionośny.
